Banjir kilat dicetuskan oleh pelbagai faktor, yang paling biasa adalah hujan yang sangat tinggi akibat ribut petir. Empangan atau tambak pecah, serta tanah runtuh, boleh menyebabkan banjir kilat. Jumlah hujan, lokasi dan taburannya, penggunaan tanah dan rupa bumi, jenis tumbuhan dan ketumpatan, jenis tanah, dan kandungan air tanah semuanya memberi kesan kepada seberapa cepat dan tempat banjir kilat berlaku. Kawasan bandar juga terdedah kepada banjir dalam tempoh yang singkat, dan hujan daripada ribut yang sama yang jatuh ke atas kawasan metropolitan boleh menyebabkan banjir berlaku lebih cepat dan lebih teruk berbanding di pinggir bandar atau luar bandar. Dalam persekitaran metropolitan, permukaan tidak telap menghalang air daripada memasuki bumi, dan air mengalir dengan cepat ke kawasan rendah. Masyarakat setempat akan terkejut dengan banjir kilat ini kerana ia berlaku secara tiba-tiba. Jika mereka masuk ke dalam air yang tinggi dan bergerak laju semasa dalam perjalanan, kedudukan mereka mungkin menjadi berbahaya. Jika orang ramai berada di rumah atau perniagaan mereka, air mungkin naik dengan cepat, memerangkap mereka atau menyebabkan kerosakan harta benda sebelum mereka mempunyai peluang untuk mempertahankannya.
Selain wabak virus Covid-19 yang menghantui Malaysia, bencana alam seperti tanah runtuh dan banjir kilat turut berlaku seperti digempar di paparan media massa. Misalnya, bencana alam mengancam Lembah Klang dan kawasan lain akibat hujan lebat secara berterusan. Setakat jam 12 malam semalam, Selangor mencatatkan peningkatan mangsa banjir iaitu 14,716 mangsa (Norzamira Che Noh, 2021). Senario banjir semasa di Lembah Klang khususnya di Selangor, dianggap sangat tidak dijangka, dengan kebanyakan wilayah ditenggelami air, laluan utama terhenti, dan bilangan mangsa yang dipindahkan ke Pusat Pemindahan Sementara (PPS) semakin meningkat (Berita Harian Online, 2021). Paling menyedihkan banjir ini telah meragut nyawa seramai 25 orang di seluruh Selangor pada 25 Disember 2021 (Nurul Hidayah Bahaudin, 2021). Kemelut ini perlu ditinjau dari pelbagai aspek seperti faktor, kesan dan langkah bagi membendungi bencana alam seperti ini berlaku di kemudian hari.
Elemen persekitaran semula jadi seperti suhu dan cuaca, serta kewujudan garisan ribut di kawasan pantai, boleh menyebabkan banjir kilat, yang boleh diburukkan lagi oleh punca buatan manusia seperti ketidakcekapan dalam sistem saliran bandar dan pertumbuhan di kawasan tepubina bandar. Majoriti banjir kilat di bandar Lembah Klang berpunca daripada gabungan pembolehubah ini (Noorazuan Md Hashim et.al., 2011). Disebabkan kekurangan kawasan tutupan hijau, peningkatan aliran sungai yang deras disebabkan oleh peningkatan kawasan tepubina bandar.
Faktor pertama yang dikesan adalah akibat kejadian semula jadi. Peningkatan hujan adalah punca utama banjir. Menurut Norashikin Samsuri et. al. (2018), apabila taburan hujan melebihi jumlah hujan dan dalam keadaan luar biasa seperti hujan lebat dalam tempoh yang singkat, sistem kumbahan tidak dapat menampung air yang mencukupi dan berlaku banjir. Intensiti taburan hujan di Kuala Lumpur pada tahun-tahun lepas melebihi unjuran tertinggi dan ditampung oleh sistem perparitan pada 50mm sejam. Ketiadaan permukaan tidak telap di kawasan metropolitan memberi kesan kepada kuantiti dan kapasiti saluran sungai.
Sistem saliran bandar yang tidak cekap boleh mengakibatkan banjir kilat. Di Malaysia, pembandaran terutamanya melibatkan pengembangan kawasan guna tanah bandar dan kehilangan cahaya tumbuhan. Kepadatan saliran bandar tidak meningkat seiring dengan perluasan kawasan metropolitan. Inilah yang berlaku semasa banjir kilat, terutamanya di Kuala Lumpur, apabila sistem saliran bandar tidak dapat mengalirkan bunyi ribut semasa hujan lebat. Keadaan fizikal sistem perparitan dan sungai, yang tercemar akibat pembuangan sisa kediaman dan industri ke dalamnya, mempercepatkan kejadian banjir kilat. Tebatan banjir semulajadi dikurangkan apabila hutan dirobohkan untuk kegunaan pembalakan dan pertanian. Permukaan bumi menjadi gondol dan terdedah di tempat-tempat tertentu juga akan mempercepatkan lagi kejadian banjir kilat. Disamping itu, kegagalan menyelenggara sistem perparitan juga menambahkan lagi kejadian banjir khususnya di kawasan perumahan. Apabila sistem saliran tidak dapat mengendalikan isipadu air yang sepatutnya dikendalikan oleh sistem saliran. Ini akan menyekat sistem perparitan terutama di kawasan perumahan dengan lumut dan serpihan. Isu ini juga berpunca daripada pembinaan sistem perparitan yang tidak sistematik yang tidak menepati saiz yang telah ditetapkan. Jika sistem perparitan tidak direka bentuk dengan betul, ia tidak akan dapat mengendalikan sejumlah besar air. Sistem saliran dan saliran yang tidak lengkap telah dikenal pasti sebagai punca banjir yang penting.
Impaknya kepada individu dan masyarakat, banjir kilat ini menyebabkan penduduk di kawasan Taman Sentosa mengalami rutin harian mereka terganggu. Peningkatan kemusnahan harta benda, kesesakan lalu lintas, kehilangan nyawa yang tersayang bagi manusia mahupun haiwan, dan kes wabak virus yang sangat halus iaitu Covid-19 juga bertambah. Mengikut Nurul Hidayah Bahaudin (2021), terdapat seramai 25 kes orang yang diragut nyawa akibat banjir di seluruh Selangor. Kemusnahan harta benda seperti hilang rumah, peralatan rumah dan kereta rosak akibat ditenggelami air (Utusan, 2021). Peningkatan paras air di lebuh raya menyebabkan kesesakan lalu lintas di kawasan Taman Sentosa, mengakibatkan penutupan beberapa laluan (Berita Harian Online, 2021). Selain itu, negara juga turut terkesan akibat impak bencana alam ini dimana Hazwan Faisal Mohamad (2021), akibat banjir yang berlarutan selama sepuluh hari, negara diunjurkan kerugian RM15 bilion disebabkan kerosakan jalan raya, jambatan runtuh, dan sektor perindustrian yang merosot.
Kerosakan Harta Benda di Taman Sentosa.
Oleh itu, pihak berkuasa perlu meneliti secara mendalam bagi faktor berlaku banjir kilat iaitu sistem perparitan dan sistem aliran di kawasan Taman Sentosa, Klang ini agar tidak berlarutan. Antara yang boleh dilakukan adalah Ia biasanya perlu membersihkan longkang cetek yang telah tersumbat oleh sisa kumbahan. Air dan hujan mungkin mengalir dengan bebas dengan limpahan ini. Bagi mengurangkan risiko banjir kilat, pihak berkuasa tempatan (PBT) mesti sentiasa memantau dan membaiki infrastruktur perparitan dan sistem perparitan. Kecetekan sungai juga menyumbang kepada sebahagian besar banjir. Jika dahulu sungai boleh mengalirkan sejumlah besar air pada satu masa dahulu, ia kini hanya boleh mengalir sedikit sahaja pada masa ini. Ini disebabkan oleh proses pemendapan dan pelupusan bahan buangan. Langkah pertama dalam menyelesaikan isu ini ialah mendalamkan sungai dengan mengorek semua kotoran dan bahan cemar yang terkumpul di dalamnya (Munirah Che Hassan et.al., 2020). Bagi menyelesaikan masalah limpahan air ke kawasan perumahan, kampung, premis syarikat, dan kawasan lain, langkah sewajarnya perlu dilakukan termasuk mengemas kini sistem perparitan. Pihak yang terlibat harus menjalankan siasatan menyeluruh memandangkan isu perparitan telah mengakibatkan limpahan udara yang besar, menyebabkan kerosakan harta benda, tanaman, haiwan dan haiwan peliharaan. Peralatan saliran mestilah direka bentuk secara berkala bagi mengelakkan tersumbat dan halangan aliran air. Strategi, pembinaan, reka bentuk, pelaksanaan dan operasi sistem kumbahan mesti dipertimbangkan untuk menghasilkan pembangunan. Keadaan persekitaran serta keadaan sosio ekonomi kedua-duanya boleh dipertingkatkan. Hal ini penting untuk merancang dan membina sistem perparitan dan saliran selaras dengan piawaian yang ditetapkan untuk mengehadkan bahaya banjir dan bencana lain. Tambahan pula, pengurusan saliran yang berkesan di sepanjang bahu jalan untuk menghapuskan kebimbangan penyimpanan air adalah satu lagi cara untuk mengelakkan tersumbat.
Elemen sosial penduduk turut terjejas akibat banjir kilat, memandangkan semua aktiviti rutin penduduk di kawasan kajian terganggu seketika. Selain itu, bentuk muka bumi kawasan kajian merupakan punca atau punca berlakunya banjir kilat. Ini disebabkan oleh fakta bahawa sungai yang berhampiran dengan kawasan penyelidikan mengikut kontur tanah, memperlahankan aliran hujan. Harta benda telah rosak, infrastruktur telah musnah, barangan yang dijual telah rosak, hasil pertanian telah terjejas, sistem pengangkutan jalan raya telah dicederakan, dan alam sekitar, ekonomi, dan masyarakat sosial di rantau ini semuanya telah terjejas oleh banjir kilat. Sementara itu, kesukaran sistem perparitan dan aliran adalah punca kepada banjir kilat. Oleh hal yang demikian, pihak berkuasa tempatan di wilayah penyelidikan telah melaksanakan strategi persediaan pihak berkuasa untuk menangani banjir kilat.
RUJUKAN
Che Hassan, M., Shareh Musa, S. M., Zainal, R., & Kasim, N. (2020). Kajian Permasalahan
Pembinaan Sistem Saliran Yang Menjadi Punca Kepada Masalah Banjir Di Kawasan Perumahan. Research in Management of Technology and Business, 1(1), 588-605. Diperoleh daripada https://publisher.uthm.edu.my/periodicals/index.php/rmtb/article/view/553
Hashim, N. M., Muhamad, S., Aiyub, K., & Yahya, N. (2017). Pembangunan Tanah Hutan
Dan Fenomena Banjir Kilat: Kes Sungai Lembing, Pahang (Land forest development and flash flood phenomenon: A case of Sungai Lembing, Pahang). e-Bangi, 8(1).
Mangsa banjir Selangor kini 14,716 orang. (2021, December 19). Berita Harian.
https://www.bharian.com.my/berita/nasional/2021/12/901040/mangsa-banjir-selangor-kini-14716-orang
Negara dianggar rugi RM15 bilion akibat banjir. (2021, December 24). Berita Harian.
Samsuri, N., Abu Bakar, R. and Unjah, T. (2018) Flash Flood Impact in Kuala Lumpur–
Approach Review and Way Forward. International Journal of the Malay World and Civilisation, 6(Special Issue 1), pp. 69-76. doi: https://doi.org/10.17576/jatma-2018-06SI1-10.
Name : Vikneswari A/P Gunasekaran
Matric ID : D20182085762
Course : HGM 3033 Geografi Penduduk
Group : C
No comments:
Post a Comment